Yazılı metni doğru okunma ve anlaşılmasını kolaylaştırmak maksadıyla, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirtmek için kullanılan işaretlere noktalama işaretleri (علامات الترقيم ) denir.
Arapça’da kullanılan noktalama işaretleri şunlardır:
1- Nokta ( . ) : النقطة
Nokta cümlenin sona erdiğini ifade eden ve cümle sonuna konulan işarettir. Noktadan sonra bir nefes alınacak kadar duraklama yapılır.
العلم نافع . : (İlim faydalıdır.)
2- Virgül ( ، ) : الفاصِلَة
Ardarda gelen eş görevli kelime veya kelime gruplarının arasına konulan işarettir. يستيقظ التلميذ ، يصلى ، يُفطر ويذهب إلى المدرسة : (Öğrenci uyanır, namaz kılar, kahvaltı yapar ve okula gider.)
3- Noktalı virgül ( ؛ ) : الفصلة المنقوطة- الشولة المنقوطة
Anlam bakımından ilgili olan cümleleri ayırmak için ve virgülle ayrılmış olan örnekleri farklı örneklerden ayırmak için kullanılır.
أنصحك بالأمانة ؛ فإنها من أهم الصفات للمرئ : (Sana emaneti tavsiye ederim; zira o kişi için en önemli sıfatlardandır.)
4- İki nokta ( : ) :النقطتان فوق بعض / النقطتان الرأسيتان
Bir cümlenin sonunda açıklama yapmak için örnek verilecekse o cümlenin sonuna konur.
قال المعلم : الإمتحان غداً : (Öğretmen dedi ki: İmtihan yarındır.)
5- Üç nokta ( … ) نقط الحذف والإضمار
Bu işaret cümlenin tamamlanmamış olduğunu belirtmek için konur.
أنا بخير… ولا شئ ينقصنى : (Ben iyiyim… bir eksiğim yok.)
وقف في حديقة المدرسة … ثم أسرع : (Okulun bahçesinde durdu… sonra hızlandı.)
6- Soru işareti ( ? ) : علامة إستفهام
Soru ifade eden cümlelerin sonunda kullanılan işarettir.
متى تبدأ الدراسة ؟ : (Eğitim ne zaman başlıyor?)
7- Ünlem işareti ( ! ) : علامة تعجب – الانفعال علامة
Aşırı duyguları ifade eden cümlelerin sonunda kullanılan işarettir.
ما أجمل الطبيعة ! : (Doğa ne güzel!)
8- Kısa çizgi ( – ) : الشرطة
للقراءة فوائد منها : 1- كسب المعلومات 2- تنمية الثقافة . 3- زيادة الخبرة .
(Okumanın faydaları vardır. Bunlar: 1-Bilgi kazanımı, 2-Kültür gelişimi, 3- Deneyim artışı)
9- Tırnak işareti ( ‘‘…’’ ) : علامة التنصيص
Önemi vurgulanmak istenen sözcükler, alıntı söz veya cümleler tırnak işareti içinde kullanılır.
قال تعالى ’’خذ العفو وأمر بالعرف وأعرض عن الجاهلين‘‘
( سورة الأعراف الآية 199 ) : (Allahu Teâla şöyle buyurdu: ‘‘Af yolunu tut, iyilikle emret ve cahillerden yüz çevir.’’) (A’raf 199)
10- Yay ayraç ( ( ) ) القوسان
Cümle içindeki açıklama, sözcüğün eş anlamlısı ve söz edilen kişinin doğum ve ölüm tarihleri parantez içinde gösterilir.
قال رسول الله ( صلى الله عليه وسلم ) : ” المسلم من سلم المسلمون من لسانه ويده” . : Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: ‘‘Müslüman elinden ve dilinden başkalarına zarar gelmeyen kimsedir’’.
11- Köşeli ayraç, köşeli parantez ( [ ] ) القوسان الحاصرتان
Metinde olmadığı hâlde yazar tarafından açıklama yapılan kısımlar köşeli ayraç içinde verilir.
إن السواك [عبارة عن شجرة ] يستعمل لتنظيف الأسنان . : (Misvak [Bir ağaçtan ibarettir ] dişlerin temizliği için kullanılır.)
12- İki çizgi ( – – ) : الشرطتان / الشرطة المعترضة
كان عمر – رضى الله عنه – عادلا : (Hz. Ömer –Allah ondan razı olsun- adaletli idi.)
إني – والحمد لله – بخير. : (Ben –Allah’a hamd olsun- iyiyim.)